By Yoga With Andy

Có tối mình hâm lại phần cơm trưa để ăn cho xong. Lịch họp dày đặc như một mảng màu kín trang. Má gọi mấy lần mình mới kịp nghe. Con trỏ trên màn hình chớp chớp như gửi tín hiệu cấp cứu. 

Mình đứng bên cửa sổ, phố đã xuống đèn. Dưới kia, vài chiếc xe dừng ở vạch đèn vàng. Họ không cố lao thêm. Họ chậm lại để còn đi tiếp. Mình nhận ra mấy tháng nay mình đi qua quá nhiều giao lộ mà thiếu hẳn những khoảng dừng như thế.

Cơ thể vận hành theo nhịp ngày đêm, không theo bảng việc của chúng ta. Khi yêu cầu công việc cứ dồn mà nguồn lực không kịp bù, hệ điều tiết căng thẳng sẽ lệch nhịp. Giấc ngủ mỏng dần, trí nhớ ngắn hạn hụt hơi, miễn dịch xước xát. Não cũng làm việc theo chu kỳ khoảng chín mươi phút. Hết một chu kỳ, nếu không có một nhịp nghỉ nhỏ, ta càng dễ sai ngay cả khi vẫn ngồi yên trước màn hình. Thêm vào đó, tổng giờ làm càng kéo dài, rủi ro tim mạch càng tăng. Không có gì lãng mạn ở đây, chỉ là sinh học.

Một bài viết trên BBC Worklife nhắc mình điều này: có thể không “chấm dứt” burnout theo nghĩa tuyệt đối. Thay vì mơ xóa sạch, ta học cách quản trị và giảm hại dài hạn. Nguyên nhân gốc không chỉ nằm ở mỗi cá nhân, mà còn nằm trong cách tổ chức công việc, thời gian và văn hoá trong đội ngũ. Những ưu đãi bề mặt không thay thế được giờ làm hợp lý, cách họp gọn, và những khoảng dừng cần thiết.

Bảy ngày thử những “vệt đèn vàng”

Mình không cải tổ. Chỉ đổi nhịp. Chọn hai việc phù hợp nếp sống, làm đều trong một tuần.

Nguyên tắc 50-10: Làm năm mươi phút, nghỉ mười phút. Mười phút ấy không màn hình. Đứng dậy, rót nước, nhìn ra xa. Ba vòng là nửa buổi vẫn còn tỉnh táo.

Gom việc cùng loại: Email và tin nhắn để vào hai khung cố định, khoảng 11 giờ 30 và 16 giờ 30. Một lần trả lời trọn vẹn tốt hơn mười lần “để đó xem sau”.

Bữa trưa đúng nghĩa: Ngồi ăn mười lăm đến hai mươi phút, không cầm điện thoại. Sau đó đi bộ tám đến mười phút. Buổi chiều ít đâm đầu vào tường.

Hai cửa sổ: Cả buổi chỉ mở hai ứng dụng. Muốn mở cái thứ ba, tự hỏi có cần ngay lúc này không. Nếu chưa cần, để dành.

Một mẹo nhỏ mình dùng: đặt chuông “đèn vàng” mười phút trước mỗi cuộc họp. Chuông reo là tay rời phím, mắt rời màn hình, thở vào bốn nhịp, thở ra sáu nhịp. Rồi mới bấm nút tham gia.

Sau đại dịch, cảm giác kiệt sức tăng rõ. Làm linh hoạt có lợi, nhưng nếu không có đường biên, ngày làm việc âm thầm kéo dài. Nhiều nơi đã bắt đầu coi rủi ro tâm lý là rủi ro an toàn lao động, nghĩa là tổ chức cũng có trách nhiệm đặt ra những “đèn vàng” chung: khung yên lặng, giới hạn họp, cách bàn giao rõ ràng.

Không có mẫu sẵn. Mình hợp giờ sáng, nên đặt việc nặng vào 9 đến 11 giờ, việc hành chính để sau 15 giờ 30. Cuối tuần nhìn lại, màu trong lịch bớt đặc, điện thoại bớt rung, cơm ăn nóng. Chỉ thế thôi, mà thấy mình thở được.

Nếu bạn đang ở vai quản lý

Đây là vài gợi ý nhẹ:

Giới hạn tổng phút họp trong tuần, và giữ một khung yên lặng buổi tối.

Để cả nhóm có một danh sách “tuần này chưa làm” rõ ràng, ai cũng đỡ căng.

Khi đánh giá, ghi nhận người giữ được khoảng tập trung và biết nói “chưa phải lúc”, không chỉ người trả lời mọi giờ.

Điều mình muốn giữ lại là những vệt đèn vàng trong ngày. Khi có chỗ dừng, la bàn trong người chỉ hướng trở lại. Mình vẫn làm xong điều cần làm, mà không đánh rơi mình trên đường.

Ba Son, 17.09.2025