By Yoga With Andy

Sáng mở máy, lịch dày như một bức tường. Mình chạm tay vào chuột mà thấy cổ tay nặng như đeo thêm một hòn đá nhỏ. Những việc từng làm mình sáng mắt giờ bỗng khựng lại. Không phải vì ghét nghề. Chỉ là chiếc “áo” công việc đang lệch vai.

Các nhà nghiên cứu nói về độ khớp Người–Công việc ở 6 điểm:

• Tải việc: khối lượng và tốc độ có vừa nguồn lực.
• Quyền kiểm soát: mức tự chủ trong cách làm và thứ tự ưu tiên.
• Ghi nhận/Thưởng: nỗ lực được thấy và đáp lại công bằng.
• Cộng đồng/Đồng đội: có chỗ dựa, cảm giác thuộc về.
• Công bằng: quy trình minh bạch, không thiên vị.
• Giá trị/Ý nghĩa: việc mình làm khớp điều mình tin.

Burnout thường đến khi lệch ở một (hay nhiều) điểm. Tin tốt là chỉnh đúng một điểm thấp nhất cũng đủ đổi cảm giác về cả ngày làm.

Trưa, má gọi hỏi: “Hôm nay ăn gì con?” Mình trả lời chậm hẳn. Không phải mình ghét công việc. Chỉ là có gì đó trong mình đã chạy lệch một chút.

Chiều, mình xuống convinience store mua chai nước. Vừa đi vừa nghĩ: hồi mới làm, mình háo hức mở email lắm. Còn bây giờ, mỗi lần mở hộp thư là tim lại đập nhanh hơn một nhịp. 

Một người bạn nhắn: “Cơ thể có nhịp của nó. Làm trái nhịp lâu ngày là mệt thôi.” Nghe xong, tự nhiên thấy yên: à, không phải do mình yếu. Chỉ là cái nhịp trong người cần được chỉnh lại.

Mình thử một tuần “đổi nhịp”, không phải cải tổ gì to tát. Chỉ mấy thay đổi nhỏ, giống như nới lại vai áo.

Ngày đầu, mình tự cho mình “hai quyết định”. Sáng chọn đúng “hai việc” mình được toàn quyền làm theo cách của mình. Việc còn lại, theo quy trình chung. Kỳ lạ là chỉ hai quyết định nhỏ thôi mà mình thấy chủ động hơn.

Ngày thứ hai, cuối giờ làm mình viết “một câu ghi nhận”. Có thể là cho mình: “Sáng nay trả lời dứt khoát yêu cầu còn treo”. Có thể là cho đồng đội: “Em chốt ảnh nhanh, cả nhóm đỡ vòng vèo” 

Ngày thứ ba, mình ăn trưa “không màn hình”. Ngồi yên mười lăm phút, nhai chậm, rồi đi bộ tám phút quanh toà nhà. Buổi chiều, đầu bớt lùng bùng.

Ngày thứ tư, mình hẹn một người bạn đồng nghiệp “đồng làm yên lặng”. Mở call, không nói gì, mỗi người làm phần của mình. Cuối buổi, chỉ nói “mình đã xong gì”. Cảm giác có người ngồi bên kia, dù không trò chuyện, vẫn đỡ nặng.

Ngày thứ năm, mình viết lại cách “nhận–giao việc”. Trước khi nhận, hỏi cho rõ: “Xong là thế nào? Đến khi nào?” Tự nhiên thấy công bằng trở nên nhìn thấy được, chứ không chỉ là cảm giác.

Ngày thứ sáu, mình thử “hai cửa sổ”. Cả buổi chỉ mở hai ứng dụng. Muốn mở cái thứ ba, tự hỏi “có cần ngay không?” Nếu chưa cần, để dành. Chiều đóng máy, thấy đầu bớt rối.

Ngày thứ bảy, mình xem lại tuần. Không phải ngày nào cũng trơn tru, có lúc vẫn lỡ tay mở thêm tab, có cuộc họp kéo dài hơn dự định. Nhưng chiếc áo đã… đỡ cấn. Những việc quen thuộc có chỗ thở.

Mình để ý thêm một điều nhỏ: tối trước khi ngủ “không chạm vào việc” khoảng một giờ. Không phải cấm đoán gì, chỉ là tắt thông báo, đọc vài trang sách, thở chậm một chút. Đêm đó, mình ngủ sâu hơn. Sáng dậy, mùi cà phê trở lại.

Nếu gọi tên “khoa học” cho gọn, thì chỉ là thế này: cơ thể có nhịp ngày–đêm; não cũng cần những khoảng nghỉ ngắn. Làm lâu mà không nghỉ, hay đổi việc liên tục, thì đầu rối là bình thường.

Vậy nên vài “vệt đèn vàng” trong ngày những chỗ để chậm lại không phải xa xỉ. Nó là cách để mình còn đi tiếp.

Mình không biết công việc của bạn là gì. Nhưng nếu sáng nay bạn cũng thấy chiếc áo hơi cấn, có lẽ chỉ cần một chỉnh nhỏ thôi. Một bữa trưa không màn hình. Một câu ghi nhận cuối ngày. Hai quyết định do chính bạn chọn. Làm thử một tuần. Rồi lắng nghe cơ thể kể nốt phần còn lại.

Tuần sau, mình sẽ nới thêm một ly nữa. Không phải để trốn việc. Chỉ để chiếc áo vừa với mình và mình vừa với ngày.

Sài Gòn, 10.09.2025