By Andy On The Go

Sài Gòn ngoài kia vẫn ồn ã những thanh âm của sự vội vã, còn lòng mình tối nay lại tự dưng muốn tìm một nốt lặng. Tôi chọn xem Đại Quan Viên (bản Yue Opera), định bụng chỉ lướt qua vài trích đoạn. Nhưng rồi, thứ âm nhạc dìu dặt ấy, những ánh mắt “biết nói” ấy đã giữ chân tôi lại, như thể ai đó vừa khẽ khàng mở khóa một khu vườn ký ức mà tôi tưởng mình đã quên chìa.

Mở màn bằng câu hát: “Bảy mươi năm trước ngậm ngọc mà sinh…”. Nghe vừa kiêu hãnh, vừa thảng thốt buồn. Viên ngọc ấy, tôi không nhìn nó như một món bảo vật. Nó là cái giá của căn tính. Là cái khuôn mà gia tộc, xã hội đúc sẵn và đặt lên trán một đứa trẻ: “Con phải sáng, phải tròn, phải quý giá theo cách mà chúng ta cần.”

Và rồi Đại Quan Viên hiện ra.

Đó không phải là một bối cảnh sân khấu. Đó là một thế giới tự trị, đẹp một cách mong manh đến đau lòng. Ở đó, một vần thơ có thể cứu rỗi một ngày tẻ nhạt, một sự thấu hiểu có thể giữ người ta ở lại bên nhau. Tôi chợt nhận ra, thanh xuân thực chất cũng là một khu vườn như thế. Không phải ai cũng may mắn có được chìa khóa để vào. Và nghiệt ngã thay, không ai được phép trú ngụ ở đó mãi mãi.

Trong khu vườn ấy, Gia Bảo Ngọc hiện lên như một kẻ “phản nghịch” đáng thương. Sự phản kháng của anh không phải là gào thét, mà là sự kiên định chối từ những công thức đo lường con người. Anh thương những người phụ nữ quanh mình bằng thứ tình cảm rất “trần” và rất thật, vượt lên trên những danh phận mà đời gán ghép.

Lâm Đại Ngọc bước vào như một cơn mưa mỏng, lạnh và thấm sâu. Tình yêu giữa họ không cần chứng minh, chỉ cần hiện diện. Họ nhìn thấy nhau giữa đám đông xô bồ mà không cần một lời giới thiệu. Nhưng cũng chính vì quá giống nhau cùng nhạy cảm, cùng mong manh nên họ làm đau nhau bằng những vết xước vô hình mà người ngoài chẳng thể nào hiểu thấu.

Còn Tiết Bảo Thoa? Tôi không thấy cô là phản diện. Tôi thấy cô là một “đáp án mẫu”. Một chiếc bình gốm được nung vừa lửa: ổn định, an toàn và đúng. Nhưng cuộc đời thường trớ trêu, cái Đúng chưa chắc đã là cái Được Yêu. Bảo Thoa là lựa chọn của lý trí, của sự an toàn, của những gì dễ giải thích trước bàn thờ tổ tiên. Cô là bi kịch của sự hoàn hảo.

Khoảnh khắc đau đớn nhất với tôi không phải là sự chia ly, mà là sự tước đoạt quyền lựa chọn. Nhìn Bảo Ngọc bị đẩy từ căn phòng này sang căn phòng khác, từ quyết định này sang quyết định khác, tôi thấy hình ảnh của rất nhiều người trong chúng ta. Khi hệ thống vận hành đủ lâu, nó không cần ai phải ác. Nó chỉ cần chúng ta tuân thủ. Và cái giá phải trả là sự trống rỗng, cái trống rỗng của một người “mất ngọc”, mất đi cái tôi nguyên bản của mình.Vở diễn khép lại bằng hình ảnh: “Trắng xóa cả mặt đất, sạch đến rợn người.”

Tôi ngồi yên. Một cảm giác rất khó gọi tên. Không hẳn là buồn, mà là sự chấp nhận. Chấp nhận rằng ai rồi cũng phải bước ra khỏi khu vườn của mình. Bạn tưởng chỉ đi một đoạn dạo chơi, ngoảnh lại đã thấy cánh cổng khép chặt từ bao giờ.

Đêm nay, tôi không nghĩ về đúng sai của người xưa. Tôi chỉ nghĩ về cái giá của sự trưởng thành. Nếu có thể quay lại gặp phiên bản trẻ hơn của chính mình trong khu vườn năm ấy, có lẽ tôi chỉ muốn nhắn nhủ một điều:

“Đừng sợ mất mát. Điều đáng sợ nhất không phải là mất đi, mà là đến lúc mọi thứ tan biến rồi, bạn mới giật mình nhận ra mình đã từng có những ngày tháng sống đẹp đến thế nào.”

Sài Gòn, 25.12.2025