By Andy On The Go

Trong âm nhạc Việt Nam, Nguyễn Đình Toàn là một giọng nói hiếm hoi mà người ta vừa nghe vừa thấy. Thấy cái cô đơn của thời đại, thấy nỗi sợ hãi khi ký ức bị bào mòn, và thấy cả một thứ bình thản đáng sợ thứ bình thản chỉ có ở người đã đi qua nhiều tan rã.
Thơ ông không nhiều, nhưng mỗi câu như một nếp gấp của chiêm nghiệm. Ông không vẽ, không tả, chỉ lặng lẽ nhìn đời và viết lại bằng một giọng đều đều, gần như không biểu cảm. Nhưng chính cái đều đều ấy lại khiến ta nghe rõ tiếng thở của thời gian.
Âm nhạc Nguyễn Đình Toàn đặc biệt là những ca khúc do ông viết lời cũng mang cùng tiết điệu. Không cao trào, không kịch tính, mà là một dòng suy tưởng liên tục. Ông viết lời như viết thơ. Không tô son, không nép mình vào vần điệu, mà để cho chữ đi tự nhiên, lắng và sâu.

Trong Tình Khúc Thứ Nhất, ta nghe thấy cả triết lý của ông về tình yêu và thời gian:
“Tình vui theo gió mây trôi
Ý sầu mưa xuống đời
Lệ rơi lấp mấy tuổi tôi
Mấy tuổi xa người…”
Đó không chỉ là lời tình ca. Đó là một bài thơ về vô thường khi niềm vui cũng trôi như gió, nỗi sầu tan như mưa, và tuổi trẻ bị phủ mờ dưới lớp bụi của chia ly.
Nguyễn Đình Toàn luôn nhìn thế giới như một người đang đứng bên ngoài nó. Ông quan sát, ghi lại, nhưng không níu giữ. Tình yêu, ký ức, con người, đất nước tất cả đều hiện lên qua lăng kính tỉnh táo và biết trước sự tàn phai. Có lẽ vì vậy, âm nhạc của ông không bi lụy mà lặng thinh.

Nghe Đường Đưa Bước Em Đi, ta thấy giọng người nói như vọng từ một miền rất xa. 
Đường đưa bước em đi
Đã tinh cầu nghìn năm cách chia…”
Một chữ “tinh cầu” thôi, đã mở ra không gian của định mệnh. Không còn là cuộc chia tay của hai người, mà là cuộc chia tay của kiếp người với chính những điều họ yêu thương.Cái buồn trong thơ Nguyễn Đình Toàn không phải để than. Nó là một hình thức tự hiểu. Giống như khi ông viết, cũng là lúc ông đang soi mình trong gương thấy hết những vết nứt, nhưng không cố che đi. Chính vì vậy, người đọc, người nghe mới dễ tìm thấy mình trong đó.

Có người nói: Nguyễn Đình Toàn viết để an ủi nỗi cô đơn của chính mình. Nhưng tôi nghĩ, ông viết để nhắc ta rằng mọi điều đẹp đều ngắn ngủi, nhưng ngắn ngủi không có nghĩa là vô nghĩa.
Vì thế, sau bao nhiêu năm, những ca từ ấy vẫn còn vang, như một lời thì thầm: hãy yêu, hãy nhớ, hãy sống nhưng biết rằng một ngày nào đó, mọi thứ sẽ rời tay.
Đường đi không nẻo về
Người xa như chết đi từ nay…”
Và có lẽ, chính trong giây phút ấy khi ta hiểu được giới hạn của mình là lúc ta sống gần hơn với cái đẹp mà Nguyễn Đình Toàn đã sống trọn đời để gìn giữ.

Sài Gòn, 07.10.2025